Ons immuunsysteem aan het werk

Het immuunsysteem is een biologisch verdedigingssysteem en beschermt ons tegen binnendringende bacteriën, virussen, schimmels en parasieten. Bovendien bestrijdt het veranderde eigen cellen zoals kanker en lichaamsvreemde materie zoals vuil, gif en ook orgaantransplantaten. Een goed functionerend immuunsysteem is van essentieel belang; zonder kunnen we niet overleven.

Om het lichaam adequaat te beschermen tegen schadelijke indringers moet het immuunsysteem ziekteverwekkers herkennen en geactiveerd worden om ze onschadelijk te maken. Bovendien moet het immuunsysteem ‘leren’ wat lichaamseigen is en dus niet aangevallen dient te worden. Naast het doden en opruimen van ongewenste indringers heeft het immuunsysteem de taak hier informatie over op te slaan. In geval van een tweede besmetting kan de betreffende bacterie of virus dan namelijk nog effectiever worden bestreden.

Niet iedereen heeft dezelfde weerstand tegen infecties. Bij het ouder worden, treedt ook veroudering van het immuunsysteem op. De voorraad afweercellen neemt af en gaat het immuunsysteem trager en minder effectief werken en reageert niet altijd meer adequaat op binnendringende virussen en bacteriën. Ziekteverwekkers krijgen meer kans om het lichaam te infecteren.

Mensen die te zwaar zijn, hebben een grotere kans op infecties dan mensen met een gezond gewicht. Het aanwezige lichaamsvet zorgt voor onbalans in het immuunsysteem. Bij obese mensen is er van leptine(ontstekingsbevorderend) meer aanwezig in het bloed. Daarnaast maakt vetweefsel ook andere ontstekingsbevorderende stoffen aan. Mensen met overgewicht hebben dus meer stoffen die ontsteking bevorderen en minder stoffen die dit remmen. Het immuunsysteem is hierdoor continu geactiveerd en de afweer tegen binnendringende ziekteverwekkers is verzwakt en noemt men chronische laaggradige ontsteking.

Vooral in de wintermaanden is het voor iedereen belangrijk de weerstand goed op peil te houden. In deze periode circuleren de meeste verkoudheids- en griepvirussen. Extra aandacht voor de weerstand is dan heel belangrijk. Gezond eten, regelmatig bewegen, een goede nachtrust en stressreductie dragen bij aan een goed functionerend immuunsysteem.

Bij een goed functionerend immuunsysteem draait het om balans. Er moet snel en krachtig worden ingegrepen bij een besmetting. Maar nadat de indringers onschadelijk zijn gemaakt, moet de afweerreactie ook weer gestopt worden. Wordt het afweersysteem te weinig geremd, dan kan er weefselschade ontstaan. Een doorgeschoten immuunreactie kan zelfs tot auto-immuunziekten leiden.

Een verzwakt immuunsysteem herken je aan de volgende symptomen: aanhoudende vermoeidheid, terugkerende infecties, zoals regelmatige blaasontstekingen, ontstoken tandvlees, maagklachten of diarree. Regelmatige verkoudheidsklachten, allergieën en trage genezing van b.v. griep en van snij- en schaafwonden.

Eenvoudige tips om je immuunsysteem te versterken

• Eet gezond en gevarieerd.
• Zorg dat je voldoende slaapt.
• Beweeg en sport regelmatig, bij voorkeur in de frisse buitenlucht.
• Probeer een gezond gewicht te behouden.
• Voorkom stress.
• Let goed op je hygiëne.

Het belang van voeding

Goede voeding of het gebrek daaraan is enorm belangrijk voor het goed functioneren van het immuunsysteem. Ondervoeding en nutriëntentekorten hebben een nadelig effect op afweerreacties en onderdrukken immuunfuncties. De reactie van het lichaam op infecties raakt ontregeld en daardoor kunnen ziekteverwekkers gemakkelijker hun slag slaan. Een gezonde, uitgebalanceerde voeding in combinatie met supplementen kan het immuunsysteem in goede conditie houden. Weerstand verhogende en ondersteunende eigenschappen zoals bij vitamine D, vitamine C en zink zijn wetenschappelijk vastgesteld.

Voedingsmiddelen die je immuunsysteem versterken: aardbeien, kurkuma, noten, broccoli, grapefruit, knoflook, oesters en spinazie.